Italië lag er in de Renaissance bij als een lappendeken. In het zuiden had je de voortdurend betwiste koninkrijken Napels en Sicilië. In het centrum speelde de pauselijke staat een belangrijke rol. Die besloeg een veel groter gebied dan alleen Rome. Verder naar het noorden lagen stadstaten als Mantua en Milaan, maar ook de republiek Venetië.
De stadstaten kenden een autocratische leider. Een markies of een hertog – regenten die er hun eigen hof en hofhouding op nahielden. En dan was er nog Florence, dat in 1531 transformeerde van een republiek naar een stadstaat waarvoor de machtige familie De’ Medici de hertog leverde.

Ziedaar het theater waarin Seks in de Renaissance zich afspeelt. De Leidse historicus Marlisa den Hartog beschrijft de eeuw tussen 1450 en 1550. Ze belicht een Eldorado voor macho’s, een wereld van dubbele moraal bovendien. Bij hem telt het verstand, bij haar het lichaam. Of zoals Ludovico Dolce, een zich humanist noemende letterkundige, het schetst: een vrouw behoeft geen enkele welsprekendheid, intelligentie of humor, slechts de kuisheid telt.
De auteur maakt uitstapjes. Dat valt ook uit de ondertitel af te leiden: Standjes en standpunten in de tijd van Da Vinci (en wat we daar nu van kunnen leren). Ergo: de bangalijsten liften mee. ‘De mannen uit de Renaissance zouden zich waarschijnlijk prima thuis voelen in de hedendaagse bro-culture,’ aldus Den Hartog.

 

Mijn interview met Marlisa den Hartog over haar boek Seks in de Renaissance (Standjes en standpunten in de tijd van Da Vinci en wat we daar nu van kunnen leren) stond in het zomernummer (juli/augustus 2024) van Historisch Nieuwsblad.
(Klik op de pagina’s hieronder voor een leesbaar formaat)