Günter Schabowski (86) heeft met zijn laatste adem gewacht tot november was aangebroken.
Hij overleed op de eerste dag van de maand die sedert 1989 aan hem kleefde.
Indertijd verklaarde Schabowski in de vroege avond van de 9^e november dat de grenzen van de DDR open zouden gaan.
Hij zei het schouderophalend, wat weifelend.
De historie gevangen in een aarzeling.
En dus was er eerst verwarring, ongeloof, maar al uren later stroomden juichende Oostduitsers naar het westen.
Weg met de Muur, in die tijd nog niet bedoeld om, als er al animo was, mensen te weren maar om ze binnen te houden.

Schabowski was lid van het almachtige Politburo.
Bij zijn verscheiden noemde een voormalige dissident hem deze week een Schnodderschnauze.
Dat laat zich lastig vertalen.
Hou het maar op iemand niet al te fijn besnaard, met een grote bek.
Die had Schabowski als lid van de communistische top.
Die had hij na de val van de Muur nog altijd.
Eerst vurig verdediger van het communisme, maar al even fel anti na zijn bekering.
Hij was de enige onder de zijnen die radicaal afstand nam van het verleden.
Zijn boek gaf hij de titel Wir haben alles falsch gemacht.

In 1998, toen ik hem ontmoette om eens rustig terug te blikken op die roerige november van ’89, stond hij op ontploffen.
“De DDR was een zelfverheerlijkend communistisch land met een zelfvernietigend, uitbuitend en onderdrukkend systeem”, foeterde Schabowski.
Of hij daar zelf niet wat laat achter was gekomen?
Hij keek me fel aan, liet een lange stilte vallen, en knikte met heftige knikken.
Alles bij hem leek heftig te gaan, woest, tot de vitaliteit hem jaren geleden verliet.

Zo knetterde het vanaf ’89 ook met zijn oude makkers van het Politburo.
Van die paar dozijn partijbonzen zijn er nog maar een paar in leven.
De meest bekende is Egon Krenz (1937), opvolger van grote baas Erich Honecker, die vorig jaar te gast in Groningen de DDR andermaal bewierookte.
Maar ook Siegried Lorenz (1930), Werner Krolikowski (1928) en de altijd gestaalde oud-defensieminister Heinz Kessler (1920) zijn nog onder ons.
Voor deze Alte Kameraden was de zondag overleden Günter Schabowski al vele jaren geleden wijlen.

**De historie in 1 minuut, eerst het beeld daarna het spiekbriefje van Schabowski, inmiddels museumstuk