Op controle bij mijn tandarts dacht ik aan de korte broek van mijn oom.
Of dat raar is?
Liggend in die stoel gaan je gedachten dwalen.
Hij, de tandarts, gluurt achter de verstandskies, peutert wat bij de hoektand.
Jij kijkt naar de foto’s van wuivende palmen.
Die zijn, zegt hij, pas onlangs aan het plafond bevestigd.

Toen was er die korte broek van mijn oom.
Groenig exemplaar.
Ook tentoongesteld in Bronbeek, koloniaal herinneringscentrum.
In een vitrine, samen met nog enkele van zijn spullen.
Omdat mijn oom heeft gewerkt aan de Birma-spoorweg, de Thaise zijde.
Na gedane arbeid en helse ontberingen werd hij nog naar Japan verscheept.
Daar moest hij de mijn in.
Die dwangarbeid overleefde hij eveneens.
Maar enkele jaren na de oorlog begaf zijn hart het alsnog.
Oom liet ons een monter geschreven relaas over de hel na.
En zijn broek uit het kamp.
Die bedekte een vlekje, iets dat in zijn militaire stamboek werd onthuld.
“Merkbare teekenen: kleine moedervlek rechter bil”

Ik bezocht in september de plekken waar hij in kampen heeft gezeten.
Van Kanchanaburi (Tha Sao) naar Kinsaiyok, Rin Tin, Kui Yae en Kuishi.
Kampen waar mensen onder palmen wegrotten.
Maar waar de gruwelijke geschiedenis werkelijk volledig is uitgewist.
Op de ene plaats is nu een genoeglijk vakantieresort gevestigd.
Elders in de hel kun je paintballen.
De discoboten gaan in file over de River Kwai.
Bij een foto op de beroemde brug heb je de toeristenmassa als décor.
Koop je in de nabije stalletjes een souvenir, dan sponsor je de Thaise maffia.

Zo keren we terug bij mijn tandarts.
Niet dat hij tot de Thaise maffia behoort.
Voor zover mij bekend ook niet tot een andere maffia.
Hij had me verteld over zíjn familielid dat aan de spoorweg was omgekomen.
Op de begraafplaats van Kanchanaburi vond ik het corresponderende graf.
En stuurde hem een foto.
Gedeelde historie.
Zo vreemd was het dus niet dat ik in de tandartsstoel aan mijn oom en zijn broek dacht.

De moraal van dit verhaal?
Ik had geen gaatjes.

De site van het Thailand-Burma Railroad Centre vind je hier