“Alleen schande spreken is wel erg makkelijk”, zegt Jeroen Koch. Een historicus moet álle kanten van de geschiedenis belichten. En dat schiet er wel eens bij in. “Momenteel staat de veroordeling centraal. Maar als je de geschiedenis beschrijft, moet je juist voorbij die veroordeling komen.”
Ik sprak met de Utrechtse historicus voor het Historisch Nieuwsblad. Aanleiding vormde zijn nieuwe boek over de familie Kessler, grondlegger van Shell en Hoogovens. Ons gesprek ging over oordeel en moraal, maar uiteraard ook over het geruchtmakende verleden van ‘de familie van olie en staal’, te beginnen in Indië, waar August Kessler (1853-1900) de basis voor een dynastie legde. Dat gebeurde over de rug van de inlandse en Chinese arbeiders. “Zonder ranselen krijgen we hier niets gedaan”, berichtte Augustus in december 1891 aan zijn echtgenote Margo. Hij is twee maanden eerder op Sumatra gearriveerd met de opdracht om binnen een half jaar olie uit uit de grond te halen voor – even doorbijten: de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot Exploitatie van Petroleumbronnen in Nederlandsch-Indië.
Koch (1962) schreef eerder de biografieën van Abraham Kuyper en koning Willem I.
De Kesslers, een familiegeschiedenis in olie en staal verscheen begin oktober bij Boom (464 pagina’s, € 34,90).
Hieronder het hele interview, zoals dat in november 2023 in Historisch Nieuwsblad stond.
Klik op de pagina’s voor een leesbaar formaat.