Vertrouwde berichten uit Suriname.
Desi is weer bezig.
De rechtsstaat is in gevaar.
Ja en?
Ik heb een tijdje terug de coups vast op een rij gezet.
Daar kan ik een A4-tje mee vullen.
Op elke regel een andere coup dan wel plannen daarvoor.
De bekendste is natuurlijk die van Desi zelf.
Op 25 februari 1980.
Daar heeft hij trouwens wél direct amnestie voor gekregen.
Op 3 april van dat jaar meldden de kranten dat het parlement unaniem had ingestemd.
Voorzitter Emile Wijntuin zei vertrouwen te hebben dat:
“de regering Suriname tot een oord zal maken, waarin het alleszins waard is te wonen”.
Oppositieleider Jaggernath Lachmon sprak op zijn beurt de hoop uit dat:
“Suriname na de machtsgreep een echte democratie mag beleven.”
Dat was 36 jaar geleden.
Er waren intussen meer staatsgrepen natuurlijk.
Want die sergeantentruc van Desi lokte weer tegencoups uit.
Eerst was er het gerucht dat Fred Ormskerk, bijgenaamd Bikkel, de macht wilde grijpen.
Later waren er Rambocus en Hawker.
Gerucht of daad, ze overleefden het alle drie niet.
En vervolgens kreeg je ook nog eens de telefooncoup van Graanoogst, daags voor kerst 1990.
Maar ja, die had de steun van de juist teruggetreden legerleider Desi.
Niet officieel.
Maar op de achtergrond is Desi natuurlijk altijd baas geweest.
Is ook de titel van een boek over hem: Baas Bouterse.
Verder terug in de tijd had je nog onze Jantje Meyer.
Troepencommandant in Suriname tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Nederlandse kolonel en houwdegen, die gouverneur Kielstra beu was.
Jantje wilde met hulp van de Amerikanen een tank in de tuin van het gouverneurshuis parkeren.
Het lekte uit, ging niet door, Meyer werd overgeplaatst en kreeg later in Indië de Willemsorde.
Sergeantencoup, telefoon- of kerstcoup, waar de cultuur begon?
Misschien wel begin vorige eeuw bij een dandy met een toepasselijke naam.
Killinger, Franz Pavel Killinger.
Kleurrijk heerschap, ging in smetteloos wit kostuum over straat, hoed op het hoofd.
In Nederland vanwege slechte ogen afgekeurd voor het KNIL.
Maar in Suriname zag hij kans inspecteur van politie worden.
Op 25 mei 1911 had hij gouverneur Fock willen verjagen.
Lekte uit.
Killinger beschikte over zes handlangers, 144 knotsen en een stapel dekens.
Dekens?
“Om schildwachten te overmeesteren”, zei hij tijdens de rechtszaak.
Nadat de doodstraf was geëist, ontwaarde dagblad De West ‘schreiende vrouwen’ op de publieke tribune.
De couppleger was en bleef charmeur.
Hij kreeg uiteindelijk vijf jaar dwangarbeid.
Zijn leven eindigde ergens in Turkije, waar hij als Mohammed Tewfiq Killinger nog op de Dardanellen vocht.
In 1936 haalde de Heer, of was het de Profeet, hem definitief op.
De 144 knotsen en het stapeltje dekens, later tank en telefoon, zijn nu vervangen door politieke instrumenten.
Maar waar, zo vroeg ik me af, zal Desi eindigen.
“De rechtstaat in gevaar?
Niks nieuws.”
Lees hier het nieuws over de spanning in Suriname