Mijn verjaardag was een droeve dag.
Juist deze 13e, niet eens een vrijdag, ging Borek Sipek heen.
Op zijn naam horen allerlei rare tekentjes.
Hij is immers een Tsjech.
Maar mijn toetsenbord weigert medewerking.
Ongetwijfeld ook in de rouw.
De kunstenaar en architect, 66, verloor van de kanker.
Sipek leidde me eens rond door de Praagse Burcht.
Die was hij aan het restaureren in opdracht van Vaclav Havel.
De twee waren dikke vrienden.
Kom, zei Sipek, we gaan kijken of hij er is.
We wandelden de werkkamer van de president binnen.
De president met een geschiedenis van dissident en gevangene.
Maar de goeie Vaclav was er niet.
Sipek gidste zijn bezoek niettemin langs de foto’s en andere relikwieën in de kamer.
“Kijk, cadeautje van Bill Clinton.”
Havel nam in 1990 zijn intrek in de Praagse Burcht.
De communisten waren kort tevoren verjaagd.
Met zachte hand.
Het ging immers om een fluwelen revolutie.
De nieuwe bewoner trof verborgen microfoons, tralies en ijzeren poorten aan.
Alsook een achtergebleven regiment van de geheime politie.
Hij zou zijn verbazing later noteren in de memoires To the castle and back.
Havel gaf Sipek opdracht om het donkere rovershol aan stad en volk terug te geven.
“Hier”, wijst de architect op een stoel in de Spaanse zaal. “Heb ik ontworpen. Ben ik trots op.”
Detail in een kasteel van democratie waar hij begin jaren ‘90 terugkeerde.
In 1968 was hij voor de communisten op de loop gegaan.
Hoe ik er terecht kwam?
Collega Felix, fotograaf, was aan zijn vut toe.
Hij had nog één wens, op bezoek bij Borek Sipek.
Die was actief in Praag én, onder meer, Den Bosch.
In die laatste stad hadden ze elkaar al met regelmaat getroffen.
Bijzondere man, mooie kop, maakt fraaie glaskunst bovendien, zei Felix.
Dus gingen we naar Praag voor een fotoreportage en wat regels tekst.
Eind jaren ’90.
Nog voordat de Bossche raad Sipeks plan voor het Stedelijk Museum verfrommelde.
Hij had een verzonken stad ontworpen.
“We kunnen bouwen”, riep de wethouder in den beginne enthousiast.
Niet dus.
Te duur, dorps gekrakeel, prullenbakwerk.
Sipek eerde de eind 2011 overleden Havel met een monument.
Twee stoelen, vastgeklonken aan een rond tafelblad dat een boom omcirkelt.
Havel’s Place, zo noemde hij het.
Een eenvoudige plek voor dialoog, voor discussie, voor reflectie.
Geschikt en beschikbaar voor de hele wereld.
Je treft het zitje aan in Washington, Barcelona, Oxford, Dublin, Venetië, Praag, elders.
Ideetje voor Den Bosch wellicht?
Grijpstuiverwerk dit keer.
Daar hoeft wat mij betreft geen gemeenteraad aan te pas te komen.
Lees hier meer over het zitje van Havel
De Havel-bibliotheek en het documentatiecentrum vind je hier