Wie het allereerste Songfestivallied zong?
Juist ja, Jetty Paerl.
Een Nederlandse.
Ze werd tweede met ‘De vogels van Holland.’
Lugano 1956.
Gastheer Zwitserland won.
Alle anderen werden voor één keer tweede.
Wel zo makkelijk.

Ik kwam bij Jetty via Willy (*).
Willy den Ouden, voormalig topzwemster.
Olympische medailles, wereldrecords.
Twintig jaar lang de beste tijd op de honderd vrij.
Prettige verschijning.
De Greta Garbo van Rotterdam.
Hier en daar is een straat naar haar vernoemd.

Willy’s ouderlijk huis werd in mei 1940 platgegooid.
Door Duitse bommenwerpers.
Een deel van de medailles ging in rook op.
Het goud van de nazi-Spelen werd gered.
Berlijn 1936.
Willy zwom met het vrouwenkwartet de Duitse diva’s zoek.

De Amsterdamse Jetty was een vriendin.
Tijdens de Duitse inval zat Willy met de familie Paerl in Brussel.
Voor filmopnames.
Via Bordeaux vluchtten zij naar Londen.
Willy trouwde daar een Zweedse diplomatenzoon.
Jetty zong voor de radiomicrofoon Nederland moed in.

‘Op elke hoek van de straat staat een NSB’er.
Het is geen man, het is geen vrouw, het is een farizeeër.’
Zo zong Jetje van Oranje.
Niks voor het Songfestival.
Ze zou veel later trouwen met een man van durf en dwaling.
Een illustrator.
In de oorlog dook hij onder, gaf illegaal boeken uit.
Eerder was hij enkele maanden lid van de NSB.
Toen dat laatste in 1985 uitkwam, benam hij zich het leven.

Willy en Jetty werden vroege Milva’s.
Ze kozen in Londen voor het Vrijwillig Vrouwen Hulpkorps.
In het kielzog van de geallieerden terug naar het vasteland.
Aldus de overlevering.
Jetty achter het stuur van een drietonner.
Zingend, naar ik aanneem.
In Amsterdam stuitte zij op de stilte.
Zowat haar hele joodse familie bleek uitgemoord.
Zelf haalde ze de 95, verliet ons in 2013.
Bij de hemelpoort stond naar verluidt een erehaag.

En Willy?
Zij overleed in 1997, als 79-jarige.
Met de Zweed was het al snel over.
Met een paar andere echtgenoten eveneens.
De laatste jaren verkoos ze de anonimiteit.
Het isolement.
Ver weg van de 100 vrij en de vlinder.

(*) Bij Willy geraakte ik door een vraag. De websitebeheerder van de Prinses Irene Brigade wilde meer weten over het Surinaamse concentratiekamp Jodensavanne. Daar schreef ik eerder een boek over. Hij repte in zijn mail over ene Erwin Strauss, voor de oorlog verloofd met Willy. Strauss vluchtte voor de Duitsers en trad toe tot de Prinses Irene Brigade, tijdens de oorlog in Suriname actief. De korporaal pleegde daar zelfmoord. Triest verhaal. Lees er hier meer over.

 Nog meer weten? Dan moet je hier zijn.